آلزایمریا بیماری فراموشی، یک بیماری پیشرونده عصبی است که بهتدریج حافظه و تواناییهای شناختی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری معمولاً پس از 65 سالگی ظاهر میشود، اما در موارد نادر ممکن است افراد جوانتر را نیز درگیر کند.
علائم هشداردهنده اولیه
- فراموشیهای مکرر: بهخصوص فراموش کردن اطلاعاتی که اخیراً یاد گرفتهاند
- اختلال در انجام کارهای روزمره: مشکل در انجام وظایف آشنا مانند پختن غذا
- گم کردن اشیاء: قرار دادن وسایل در مکانهای غیرمعمول و ناتوانی در یافتن آنها
- اختلال در جهتیابی: گم کردن مسیرهای آشنا
- تغییرات خلقی و شخصیتی: تحریکپذیری، اضطراب یا افسردگی بدون دلیل واضح
مراحل پیشرفت بیماری
1. مرحله خفیف:
- فراموشی نام افراد و قرارها
- مشکل در برنامهریزی و سازماندهی
- قضاوت ضعیف در تصمیمگیریها
2. مرحله متوسط:
- نیاز به کمک در انجام کارهای شخصی
- سردرگمی در مورد زمان و مکان
- تغییرات شخصیتی محسوس
3. مرحله شدید:
- از دست دادن توانایی ارتباط
- نیاز به کمک کامل در فعالیتهای روزانه
- مشکلات فیزیکی مانند اختلال در بلع
عوامل خطرساز
- سن بالا (بهویژه پس از 65 سالگی)
- سابقه خانوادگی آلزایمر
- آسیبهای شدید سر در گذشته
- بیماریهای قلبی-عروقی
- سبک زندگی کمتحرک
- رژیم غذایی ناسالم
7 راهکار عملی برای پیشگیری از آلزایمر
تمرینات ذهنی روزانه
مطالعه کتابهای جدید
یادگیری زبان یا مهارتهای نو (مثل نقاشی یا ساز زدن)
حل پازل، سودوکو و بازیهای استراتژیک مانند شطرنج
ورزش منظم
پیادهروی تند، شنا یا یوگا (حداقل ۳۰ دقیقه در روز)
تمرینات تعادلی (مثل تایچی) برای جلوگیری از زمینخوردن
رژیم غذایی محافظ مغز
مصرف ماهیهای چرب (سالمون، تن) دو بار در هفته
سبزیجات برگدار تیره (اسفناج، کلم پیچ) و توتها
کاهش مصرف قند و چربیهای اشباع
تعامل اجتماعی فعال
حضور در جمعهای دوستانه و خانوادگی
شرکت در کلاسهای گروهی (ورزشی، هنری)
داوطلب شدن در فعالیتهای اجتماعی
مدیریت استرس و خواب کافی
تمرین تنفس عمیق و مدیتیشن
۷-۸ ساعت خواب شبانه با کیفیت
کاهش اضطراب با مشاوره یا گفتگو با نزدیکان
کنترل بیماریهای زمینهای
پایش منظم فشار خون، دیابت و کلسترول
ترک سیگار و مصرف الکل
معاینات دورهای شنوایی و بینایی
ایجاد محیطی ایمن و تحریککننده
نصب وسایل کمککننده در خانه (نرده، نور کافی)
قراردادن تقویم و ساعت در معرض دید
گوش دادن به موسیقی یا پادکستهای آموزشی
ترکیب این راهکارها با هم بیشترین تأثیر را دارد. شروع زودهنگام (حتی از میانسالی) خطر ابتلا را تا ۴۰٪ کاهش میدهد.
گزینههای درمانی
درمانهای دارویی:
- مهارکنندههای کولین استراز: مانند دونپزیل و ریواستیگمین
- ممانتین: برای مراحل متوسط تا پیشرفته
- داروهای کنترل علائم: برای مشکلات خواب، افسردگی یا تحریکپذیری
مداخلات غیردارویی:
- فیزیوتراپی و کاردرمانی:
حفظ تعادل و جلوگیری از زمین خوردن:
تمرینات ویژه برای بهبود واکنشهای تعادلی
آموزش راه رفتن ایمن (کاهش خطر شکستگی لگن)
کاهش سفتی عضلات و مفاصل:
حرکات کششی ملایم برای پیشگیری از خشکی بدن
ماساژ درمانی برای کاهش تنش عضلانی
بهبود گردش خون:
تمرینات هوازی سبک (مانند پیادهروی با واکر)
پیشگیری از زخم بستر در بیماران کمتحرک
انجام فعالیتهای شخصی:
آموزش روشهای سادهشده برای لباس پوشیدن/غذا خوردن
استفاده از وسایل تطبیقی (مسواک با دسته ضخیم)
تطبیق محیط خانه:
نصب دستگیرههای ایمنی در حمام
برچسب گذاری کمدها با تصاویر (جلوگیری از سردرگمی)
تحریک شناختی:
بازیهای ساده مثل چیدن پازلهای ۱۰ تکه
برنامهریزی روزانه با تصاویر
گفتاردرمانی:
- ارتباطات:
- استفاده از تصاویر، تابلوهای ارتباطی و نوشتههای ساده برای بیان نیازها
- آموزش اشارات و زبان بدن به بیمار و مراقبان
- تمرین جملات کوتاه و کاربردی (مثل "من آب میخواهم")
- شناخت
تمرینات حافظه کوتاهمدت با عکسها و خاطرات
فعالیتهای حل مسئله ساده (چیدن پازلهای آسان)
ساخت دفتر خاطرات و مرور روزانه آن با کمک مراقب
- مشکلات بلع
تمرینات تقویت عضلات دهان و گلو
آموزش وضعیتهای صحیح غذا خوردن (نشستن ۴۵ درجه)
اصلاح بافت غذاها (نرم یا پوره کردن در مراحل پیشرفته)
پیشگیری از پنومونی آسپیراسیون
- مشاوره آموزشی
آگاهیبخشی به خانواده درباره روند بیماری
آموزش راهکارهای عملی برای ارتباط مؤثر
کمک به تنظیم انتظارات از بیمار
زمان مراجعه به پزشک
اگر خود یا یکی از عزیزانتان:
- در به خاطر آوردن وقایع اخیر مشکل دارید
- در انجام کارهای معمول روزانه دچار مشکل شدهاید
- تغییرات محسوس در شخصیت یا رفتار مشاهده میکنید
حتماً با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید. تشخیص زودهنگام میتواند به مدیریت بهتر بیماری کمک کند.ما در این مقاله از مجله حرکت به طور مفصل درباره علت، علائم و راهکارهای پیشگیری از الزایمر صحبت کردیم. اگر سوالات بیشتری در این خصوص دارید، میتوانید با تماس مستقیم و یا ثبت اطلاعات خود در سایت از مشاوره رایگان ما بهرهمند شوید، با بهترین متخصصان مشورت کنید، ویزیت حضوری و یا آنلاین داشته باشید و از خدمات درمانی در منزل استفاده کنید.
چرا باید با ما تماس بگیرید؟
- مشاوره رایگان با متخصصان باتجربه
- تشخیص زودهنگام و برنامهریزی درمانی شخصیشده
- دسترسی به بهترین روشهای غیردارویی (فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی)
- پشتیبانی از خانوادهها و آموزش مراقبت اصولی
آلزایمر اگرچه بیماری پیشروندهای است، اما با تشخیص بهموقع و مدیریت مناسب میتوان کیفیت زندگی بیمار و مراقبان را بهبود بخشید و با رعایت سبک زندگی سالم و فعال نگه داشتن مغز میتوان خطر ابتلا را کاهش داد.
